قوطی و پروفیل فولادی ( Steel Profiles and Sections ) از جمله اسامی رایج و پراستفاده در رشته های مهندسی و در زمینه آهن آلات است. به دلیل کاربرد و استفاده فراوان آن دو، حتی به اشتباه شاهد استفاده این دو نام به جای یکدیگر هستیم. اما پروفیل فولادی چیست و چه تفاوتی با قوطی دارد؟ در این مطلب به این پرسش پاسخ داده و به بسیاری از ویژگی ها، کاربردها و انواع قوطی و پروفیل اشاره می کنیم. پس بدون معطلی در این مطلب کاربردی همراه ما باشید.
فهرست مطالب
پروفیل فولادی چیست؟
پروفیل فولادی یک اسم کلی برای مجموعه ای از مقاطع فولادی است. به زبان ساده تر، پروفیل به سطح مقطعی ثابت در طول مشخصی گفته می شود. به عنوان مثال میلگرد یک نوع پروفیل فولادی با مقطع دایره ای شکل است که در طول چند متری ساخته می شود. ناودانی، نبشی، سپری و تیرآهن از دیگر پروفیل های نام آشنا و محبوب به شمار می رود.
قوطی چیست؟
قوطی نوع خاصی از پروفیل فولادی است. در واقع به پروفیل دارای سطح مقطع بسته مربعی یا مستطیلی قوطی می گویند. به زبان ساده تر، قوطی را می توان زیر مجموعه ای از پروفیل فولادی قلمداد کرد.
انواع پروفیل فولادی
پروفیل های فولادی را از دیدگاه مختلفی می توان طبقه بندی نمود. یکی از رایج ترین آن ها، طبقه بندی بر اساس شکل مقطع به صورت باز و بسته است.
سطح مقطع باز، مقطعی است که دو سر آن از یکدیگر فاصله داشته و به هم متصل نمی باشد. نظیر ناودانی که مقطعی U شکل و یا نبشی مقطعی L شکل دارد. ناودانی، تیرآهن، پروفیل z و نبشی از پرکاربرترین انواع پروفیل فولادی باز به شمار می رود.
پروفیل بسته نیز دارای سطح مقطعی بسته همانند دایره، مربع یا مستطیل است. لوله و قوطی را می توان از مهمترین انواع پروفیل بسته محسوب کرد.
کاربرد پروفیل فولادی
به دلیل وجود انواع مختلفی از پروفیل ها، دامنه کاربرد آن ها بسیار گسترده است. به عبارت دیگر، دامنه کاربرد پروفیل شامل حوزه استفاده انواع نبشی، ناودانی، میلگرد ، لوله فولادی و … می شود. اما در یک نگاه کلی می توان عمده کاربردهای پروفیل فولادی را شامل موارد زیر دانست:
- پر استفاده در بخش های مختلف ساختمان های مسکونی، تجاری، اداری و …
- پرکاربرد در زمینه صنایع گوناگون سبک تا سنگین کارگاهی تا صنعتی
- قابلیت استفاده در خودروسازی، لوازم خانگی؛ حمل و نقل، پتروشیمی و…
- ساخت انواع ماشین آلات و تجهیزات صنعتی و غیرصنعتی
- تولید انواع لوازم ساختمانی از قبیل گاردریل ها، نرده ها، چهارچوب ها و …
- و…
کاربرد قوطی
قوطی ها نیز به عنوان یکی از پرکاربردترین انواع پروفیل فولادی هستند. عمده حوزه کاربرد قوطی عبارتند از:
- استفاده فراوان در اسکلت و بدنه ساختمان ها و سازه های فلزی
- قابلیت استفاده برای ساخت لوازم خانگی مختلف نظیر مبلمان، جالباسی ها، تخت خواب، قفسه و …
- استفاده از قوطی برای تولید سازه های پیش ساخته نظیر سوله
- ساخت انواع سازه های نه چندان سنگین نظیر آلاچیق، سایه بان و …
- مناسب برای تجهیزات صنایع نظیر اتاق خودرو، شاسی و …
- ساخت تجهیزات ورزشی و پارک ها
- تابلوهای تبلیغاتی و راهنمایی رانندگی
انواع پروفیل فولادی
همان گونه که اشاره شد، پروفیل های باز و بسته از انواع مهم و رایج پروفیل فولادی است. اما از دیدگاه دیگر نظیر جنس نیز می توان پروفیل ها را طبقه بندی کرد. از جمله:
پروفیل گالوانیزه
پروفیل گالوانیزه یکی از پروفیل های پرکاربرد و پراستفاده است. گالوانیزاسیون ( Galvanization ) یا پوشش گالوانیزه با آبکاری فلز روی (Zn) ایجاد می شود. این ویژگی سبب مقاومت در برابر خوردگی و زنگ زدگی پروفیل می گردد. امروزه لوله و اتصالات گالوانیزه ، نبشی گالوانیزه و ناودانی گالوانیزه از پروفیل های رایج هستند.
پروفیل کامپوزیت
کامپوزیت به معنای ترکیب کردن فولاد با سایر آلیاژ و الیاف خاص است. کامپوزیت سبب می شود تا خواص فنی پروفیل ارتقا پیدا کند. مقاومت در برابر دما، مقاومت در برابر شرایط شیمیایی، لرزش و … از جمله این خواص است.
پروفیل آلومینیومی
ساخت پروفیل آلومینیومی سبب کاهش وزن و سبک شدن پروفیل می شود. در نتیجه با سبک شدن وزن سازه و افزایش شکل پذیری، مزیت خوبی برای ساخت برخی اجزای سازه ای ایجاد می شود. استفاده در ساخت در و پنجره ساختمان از حوزه کاربردهای پروفیل آلومینیومی است.
پروفیل استنلس استیل
زنگ زدگی یکی از معایب مهم پروفیل های فولادی است. به ویژه اگر در معرض رطوبت و مواد شیمیایی باشند. نظیر محیط های دریایی و قرارگیری مستقیم در معرض آب. پروفیل استنلس استیل خاصیت ضد زنگ و دوام بالایی در برابر خوردگی دارد. سطح نسبتاً صاف و براقی دارد. لذا برای تجهیزات دکوراتیو که در معرض شرایط محیطی هستند، گزینه مناسبی است.
انواع قوطی
قوطی ها بسته به ابعاد و ضخامت خود به انواع مختلفی تقسیم می شوند. ضخامت های کم، نظیر 0.5 تا 1 میلیمتر برای کاربردهای نسبتاً سبک و کارگاهی مناسب است. مانند ساخت لوازم خانگی و مبلمان. قوطی ها با ضخامت بیشتر و در حدود 2 تا 3 میلیمتر کاربرد زیادی ساختمان دارند. سایزهای بالاتر نیز معمولاً در پروژه های صنعتی و سنگین استفاده می شود.
از آنجا که قوطی یکی از انواع پروفیل های فولادی است، لذا از نظر جنس نیز انواع مختلفی دارد. پروفیل های گالوانیزه، آلومینیومی، کامپوزیت و استنلس استیل از جمله این موارد می باشد. از نظر سطح مقطع نیز قوطی ها را می توان به دو نوع پرکاربرد مربعی و مستطیلی طبقه بندی نمود. پروفیل 20*20، پروفیل 30*30 و پروفیل 40*40 از پرکاربردترین انواع قوطی محسوب می شود.
جدول اشتال پروفیل
تفاوت قوطی و پروفیل در چیست؟
بدون شک اصلی ترین و مهمترین تفاوت قوطی و پروفیل در تعریف و ماهیت طبقه بندی آن هاست. پروفیل یک نام کلی مشتمل بر انواع و اقسام مقاطع فولادی است. پروفیل تمامی مقاطعی هستند که در طول مشخص دارای سطح مقطع یکسانی با شکل های مختلف است.
بنابراین قوطی زیرمجموعه ای از پروفیل محسوب می شود. قوطی پروفیلی است که دارای مقطع توخالی از مربع یا مستطیل می باشد. اما اشتباه رایجی که در میان افراد جا افتاده، استفاده از نام پروفیل و قوطی به جای همدیگر است.
قیمت قوطی و پروفیل فولادی
قیمت انواع پروفیل فولادی و قوطی فلزی به چند فاکتور بستگی دارد. مشخصات فنی پروفیل یا ابعاد قوطی، می تواند قیمت آن ها را افزایش می دهد.
- وزن پروفیل از دیگر فاکتورهای کلیدی در قیمت قوطی و پروفیل است. وزن بالاتر به معنای استحکام و مقاومت بیشتر و البته قیمت خرید بالاتر است.
- قیمت فولاد و نوسانات نرخ ارز و دلار نیز بر قیمت تمام شده و فروش پروفیل و قوطی اثرگذار است.
- جنس و نوع پروفیل ساخته شده اعم از گالوانیزه، آلومینیومی و … می تواند قیمت خرید پروفیل و قوطی را دستخوش تغییر کند.
- هزینه مربوط به انبارداری، بارگیری و ارسال نیز از دیگر پارامترهای مؤثر بر قیمت قوطی و پروفیل فولادی است.
- مرکز خرید و فروش آهن آلات می تواند در خرید قوطی و پروفیل با بهترین قیمت نقش زیادی داشته باشد. کاهش واسطه ها،خرید مستقیم از کارخانه و امکان درنظرگیری تخفیف از مزایای خرید از یک مرکز معتبر است.